Özet

Bu çalışma kapsamında, konaklama tesislerinin çevreye duyarlı konaklama yapısı olarak nitelendirilmesinde kullanılan ve odak noktasında “çevre dostu yapı” ve “çevreye duyarlı yönetim” anlayışının bulunduğu sertifikasyon sistemleri hakkında kavramsal düzeyde bir araştırma yapılması hedeflenmiştir.

Yaşadığımız çevremize yönelik başlattığımız duyarlılığın bir sonucu olarak, günden güne artış gösteren çevreci hassasiyet, konuya yönelik ayrıntılı ve kapsayıcı çalışmalar yapılması hususunda ihtiyaç hâsıl olduğunu göstermektedir. Bu düşünce çalışmanın başlangıç motivasyonu olmuştur.

Araştırma raporu kapsamında turizm sektöründe faaliyet gösteren konaklama tesislerine yönelik verilen ulusal ve uluslararası çevre eko-etiket sertifikasyon programları aktarılmış, sahip olma kriterleri, geçerlilik süreleri, çıkış noktaları ile ilgili bilgiler verilmiştir. Bahsi geçen her sertifikanın kendine has ayrı bir çıkış noktası olsa da verilme şeklinin çevresel duyarlılık ile bağlantılı olması bağlamında değerlendirildiğinde eko-etiket programlarına başvuru süreci, programların uygulanması ve puanlama kriterleri arasında büyük çapta benzerlik olduğu görülmüştür. Ülkemizde uygulanmakta olan ulusal sertifika programlarının çıkış noktasının dünya çapında kabul görmüş ve bu çalışma kapsamında anlatılan diğer sertifika programlarından esinlenilerek ve ülkemiz şartları ve politikaları çerçevesinde şekillendirildiği tespit edilmiştir.

Özet

Bölgede var olan astro-turizm potansiyeli, ekoturizm faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve kırsal yerleşim alanlarında gelir getirici faaliyetlerin oluşturulabilmesi adına önemli fırsatlar sunmaktadır. Bölgenin sahip olduğu astro-turizm potansiyeli de bunlardan biridir. Çalışma ile bölgenin astro-turizm potansiyelinin tüm paydaşlara, yatırımcılara ve araştırmacılara tanıtılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda Antalya, Burdur ve Isparta illerinde, karanlık gökyüzü gözlem noktalarının tespit edilmesi ve gökyüzü gözlem faaliyeti yapılabilecek turizm tesislerinin oluşturulabilmesi için uygun nokta tespit çalışması yapılmıştır. Söz konusu rapor ve harita bu çalışmanın ürünü olarak ortaya çıkmıştır. 

Özet

Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, Batı Akdeniz Bölgesi (Antalya, Burdur, Isparta) iç kesimlerinde, turizmin kırsal üretimin tamamlayıcısı olması, kıyı bandına sıkışmış turizmin bölge içine çekilmesi ve bölgede daha yaşanabilir bir çevre üretmek adına çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışma, Bölgede bisiklet altyapısının geliştirilmesi, bisiklete olan farkındalığın artırılması ve konu kapsamında yürütülecek çalışmaların koordine edilebilmesi için yol gösterici olması amacıyla Ajans uzmanları tarafından hazırlanmıştır.

Özet

Türkiye, 2019 yılında ağırlamış olduğu yaklaşık 46 milyon yabancı turist sayısı ile dünyada en çok ziyaret edilen ülkeler arasında 6. sırada yer almıştır. Aynı yılda ülkemize gelen yabancı turistlerin yaklaşık 15 milyonu Antalya, Isparta ve Burdur illerinden oluşan Batı Akdeniz Bölgesi’nde konaklamıştır. Batı Akdeniz Bölgesi Türkiye’nin turizm konaklama kapasitesinin yaklaşık %32’sine sahiptir. Bölge, Antalya ilinin sahip olduğu kitle turizmi imkânları ile Göller Bölgesi olarak tanınan Isparta ve Burdur illerinin sahip olduğu doğal zenginliklerin yanı sıra kültürel ve tarihi birçok değere sahiptir. Fakat kitle turizmi; Bölge'de turizm faaliyetlerinin kıyı şeridinde yoğunlaşması, kıyı şeridinde altyapı üzerine fazla baskı oluşması, turizmden elde edilen gelirin bölgeye eşit dağılmaması, bölge iç kesimlerinin turizm tanınırlığının baskılanması ve kırsal bölgelerden kent merkezlerine göç hareketinin hızlanması gibi bir dizi probleme sebep olmuştur. Bu problemleri çözmek adına Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı 2019 yılında turizm kapsamındaki desteklerini ekoturizm sektörüne yoğunlaştırma kararı almıştır.

Bu amaca hizmet etmek ve bölgenin doğal zenginliklerinden faydalanmak üzere, Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı alternatif turizm faaliyetlerini yaygınlaştırma çalışmalarına başlamıştır.  Bu kapsamda bölgede karavan park alanları rota çalışması yürütülmüş, karavan park alanlarının yatırıma uygun hale getirilmesi sağlanarak bölgeye yatırımcı çekilmesi strateji olarak benimsenmiştir. Karavan park alanlarının belirlenmesi hususunda Ulusal Kamp ve Karavan Federasyonu (UKKF) ile iş birliği yapılmıştır. Ayrıca bölgede karavan turizminin bilinirliğini artırmak adına Güney Ege Kalkınma Ajansı ve Mevlana Kalkınma Ajansı ile iş birliği çalışması yürütülmüş, 7 ilden oluşan 3 bölgede bütünleşik karavan rotası tematik haritası hazırlama çalışması gerçekleştirilmiştir.

Özet

Türkiye, Akdeniz’e kıyısı olan diğer ülkelerle birlikte, turizm sektörü gelişmiş ülkeler arasında sayılmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yıllara göre turist sayısı ve yatak kapasitesi verilerine göre Türkiye’deki turizm hareketlerinin çoğu deniz-kum-güneş odaklı olarak kıyı bandında gerçekleşmektedir. Sınırları içinde yer alan yüksek kapasiteli oteller ile Antalya, bu turizm faaliyetleri içinde ilk sırada sayılmaktadır. Kıyı bandında gerçekleşen kitle turizmi, uygulandığı bölgelerde zaman içinde, altyapı sorunları, göç, yoğun yapılaşma, doğal ve kültürel değerler üzerinde tahribat gibi olumsuz etkilere neden olmuştur. Kitle turizminin yarattığı bu sorunların azaltılması, kaliteli turizmin geliştirilmesi ve turizmin bir kırsal kalkınma aracı olarak kullanılması düşüncesiyle Dünya’da ekoturizm uygulamaları yükselmektedir.

Lyrboton Kocain Ekoturizm Rotası, Strateji Rehberi çalışması da bu kapsamda yürütülmüş, bölgenin tüm değerleri ile birlikte planlanan ilk ekoturizm rotası olma niteliği taşımaktadır. Bu rotanın oluşturulması ile belirlenen faaliyetler üç özel amaca yönelik uygulamaları kapsamaktadır. Lyrboton Kocain Ekoturizm Rotası, Strateji Rehberi çalışmasının ilk bölümünde ekoturizme yönelik güncel akademik ve resmi veriler incelenmiş, Antalya, Türkiye ve Dünya’daki duruma dair tespitlere yer verilmiştir. İkinci bölümde ise çalışma alanındaki ekoturizm potansiyeline dair incelemeler yapılmış, bölgenin doğal, kültürel, turistik ve sosyal yapısına göre ekoturizm uygulamaları önerilmiş, bunların rota üzerindeki dağılımı yapılmıştır. Son olarak ekoturizm uygulamalarının sürdürülebilirliğinin sağlanması için eğitim, farkındalık, tanıtım, markalaşma ve destinasyon yönetimine dair önerilere yer verilmiştir.

Özet

Dünya çapında ciddi örnekleri bulunan kent içi tarım uygulamalarının ülkemizde henüz yalnızca birkaç örnek barındırıyor olması, topyekûn ve sürdürülebilir kalkınma ideali bağlamında bir eksiklik olarak görünmektedir. Batı Akdeniz Bölgesi’nde halihazırda mevcut olan yüksek meyve ve sebze üretimi kapasitesi, örtü altı bitki üretimi tecrübesi, endemik bitki türlerinin yoğunluğu ve tıbbi ve aromatik bitkilere yönelik yoğunlaşma bölgede tarımsal üretimin önemini gösteren verileri oluşturmaktadır. Köylerden kentlere süren göçün ve dolayısıyla tarım alanında çalışacak yeterli sayıda işçi bulunamayışının devam edeceği öngörüldüğünde, yıllar içinde gelişmiş olan bu büyük üretim potansiyelinin giderek zayıflayacağı değerlendirilmektedir. Bu yüzden kentlerin iç kısımlarında veyahut çeperlerinde yenilikçi tarımsal üretim alanlarının tasarlanması ve buralarda yapılacak üretime halkın da katılımının sağlanması, ekonomik altyapısı tarım ve turizm üzerine kurulu olan Batı Akdeniz Bölgesi için mantıklı ve sürdürülebilir bir yöntem olarak görünmektedir. En nihayetinde, tasarlanacak bu uygulamaların; çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlik ile bireysel ve toplumsal iyilik kaynağı olarak, bölgenin “mutlu yaşam bölgesi” olma iddiasını sürdürmesine katkıda bulunacağı umulmaktadır.

Özet

Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü bölgelere özgü olan biberiye (Rosmarinus officinalis) uçucu yağ, baharat ve ekstraktları değerlendirilen önemli bir bitkidir. Dünyada biberiye üretiminin en fazla ülkeler Tunus ve Fas’tır. Ülkemizde biberiye üretiminin büyük çoğunluğu Akdeniz ve Ege kıyılarında doğadan toplanmakta olup, İzmir, Antalya, Muğla ve Afyonkarahisar illerinde küçük ve orta ölçekli alanlarda tarımına başlanmıştır. En fazla biberiye üretiminin yapıldığı Mersin ili Tarsus ilçesi Türkiye biberiye üretiminin %75’ini karşılamaktadır. Ülkemizde biberiye ile ilgili üretim miktarı verileri Orman Genel Müdürlüğü tarafından orman tali ürünleri olarak kayıt altına alınma, toplayıcılıkta üretimler planları tamamlanmış yerlerde planlara göre ve iki yıllık periyotlarla yaptırılmaktadır. 2020 yılı itibariyle 218 ton biberiye doğadan toplanmıştır. 2021 yılında ise herbal çay veya baharat olarak yaklaşık 3.22 milyon $ değerinde toplam 868 bin ton ürün ihraç edilirken, 1.42 milyon $ ithalat değerinde 792 bin tona ürün ithal edilmiştir. Diğer taraftan yaklaşık 2.3 ton biberiye yağı (99.4 bin $) ithal edilmiş, 11 tonda (20.7 bin $) ihraç edilmiştir.

Özet

Capparaceae familyasına ait değerli bir ilaç ve gıda bitkisi olan kapari (Capparis sp.)’nin dünyada yıllık ortalama 10.000 ton civarında üretimi olduğu tahmin edilmektedir. Dünyada İspanya, Fas ve Türkiye’nin söz sahibi olduğu kapari 1980’lerden sonra ekonomik önem kazanmasıyla birlikte üretim alanlarına da girmiş ve hem doğadan hem de tarım alanlarından üretim artmıştır. Ülkemizde Burdur ilinin liderliğinde kapari tarımı Antalya, Kırıkkale, Muğla, Tekirdağ gibi illerde kapari üretimi yapılmaktadır.

Özet

Türkiye’de kekik, baharat ve uçucu yağ ticaretinde önde gelen önemli tıbbi ve aromatik bitkilerden birisidir. Ülkemiz kekik türleri (Origanum, Thymus, Thymbra, Satureja vb.) bakımından oldukça zengin bir floraya sahip olmasının yanında, yüksek üretim miktarı ile birlikte dünya lideri ülke konumuna ulaşmış, “Türk Kekiği” marka değeri ile uluslararası standartlarda kabul görmüştür. Ülkemizde kekiğin üretim alanları başta Denizli olmak üzere Manisa, Uşak, Kütahya, Aydın, Antalya ve Hatay illerinde bulunmaktadır. Kekik üretiminde Türkiye’den başka  İspanya, Fransa, İtalya, Şili, Meksika ve Suriye'de kekik üreten önemli ülkeler olarak öne çıkmaktadır. Ülkemizde 172 bin da alanda kekik tarımı yapılmakta ve toplamda 23.8 bin ton ürün elde edilmektedir. Diğer taraftan yaklaşık 2.2 bin ton kekik de doğadan toplanmaktadır. Elde edilen ürün baharat olarak en fazla Almanya, ABD, Kanada, Fransa ve Birleşik Krallık ülkelerine ihraç edilirken, kekik yağı ihracatında Macaristan başta olmak üzere ABD, Almanya, Kanada ve İspanya ülkeleri ilk sıralarda yer almaktadır.

Özet

Papatyada Matricaria recutita (Alman papatyası) ve Chamaemelum nobile (Anthemis nobilis-Roman papatyası) türlerinin tarımı yoğun bir şekilde yapılmaktadır. Her iki türde bitkisel ve kimyasal içerik nedeniyle birbirinden farklıdır. Alman papatyası uçucu yağında chamazulene ve α-bisabolole ile zengin fenolik ve flavonoid içeriğinden dolayı Orta Avrupa’da yoğun bir şekilde ilaç olarak kullanılmaktdır. Ülkemiz doğal florasında M. recutita’ya ait üç alt tür bulunmasına karşın camazulene içermemesinden dolayı dış pazarda kabul görmemektedir. Ülkemizde az da olsa yapılan papatya üretimleri yurt dışından getirilen chamazulene içeriği yüksek genotipler ile yapılmaktadır.

Özet

Dünyada 600 türü bulunan ölmez çiçek bitkisinin sadece Helichrysum italicum türünün alt varyetelerinin tarımı yapılmaktadır. Bu alt varyeteler arasında parfümeri ve kozmetik sektöründe en fazla kabul gören tür İtalya ve Fransa (özellikle Corsica adası) florasında bulunan subp. italicum ve subp. microphyllum alt türleridir. Günümüzde dünyada en fazla ölmez çiçek üretimi Hırvatistan’da yapılmakta ve 3 ton civarında uçucu yağ üretildiği tahmin edilmektedir. Bosna-Hersek, Arnavutluk, ve Fransa’da ölmez çiçek üreticisi ülkelerin başında gelmektedir. Ülkemizde ise ölmez çiçek üretim alanları konusunda net bir veri bulunmamaktadır. Ancak Manisa, İzmir, Burdur, Ankara, Balıkesir, Çanakkale, Kütahya, Afyonkarahisar ve Isparta illerinde küçük alanlarda üretimlerin olduğu bilinmektedir.

Özet

Bu çalışmada tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisinin Isparta ili tekstil ve hazır giyim sektörüne etkileri ele alınmıştır. Çalışma kapsamında ulusal ve uluslararası çeşitli kaynaklarda yer alan konu ile ilgili makaleler, haberler, analizler, ticari veriler incelenmiş; sektörün hedef pazar ülkelerindeki güncel durumlarla ilgili olarak dış ticaret temsilciliklerimizden bilgi alınmış; Isparta'da faaliyet gösteren sektör temsilcileri, paydaşlar ile görüşmeler ve çevrimiçi anketler yapılarak elde edilen bulgular ile sonuç raporu oluşturulmuştur.

Özet

Son yıllarda tüm dünyada popüler hale gelen ekoturizm üzerine hazırlanan bu raporun, kitle turizmine bir alternatif olarak ön plana çıkan ekoturizm faaliyetleri için Batı Akdeniz Bölgesi’ndeki çeşitli olanakları ortaya koyması ve yatırımcılara yol göstermesi açısından faydalı olması amaçlanmıştır.

Özet

Dünyada yaklaşık 900 taksonu bulunan adaçayının ticari değeri en yüksek olanları tıbbi adaçayı veya Dalmaçya adaçayı olarak adlandırılan Salvia officinalis L., Yunan veya Anadolu adaçayı olarak adlandırılan Salvia fruticosa Mill., (syn. Salvia triloba L.), elma adaçayı olarak adlandırılan Salvia pomifera L., İspanyol adaçayı olarak adlandırılan Salvia lavandulaefolia Vahl. ve misk adaçayı olarak adlandırılan Salvia sclarea L.’dir. Geçmişte tedavi amacıyla kullanılan adaçayı günümüzde gıda, sağlık, kozmetik ve parfümeri, peyzaj vb. alanlarda geniş bir kullanım alanı bulabilmektedir. Ülkemizde üretilen adaçaylarının tamamı tıbbi adaçayı ve Anadolu adaçayıdır. Son yıllarda misk adaçayı da tarım alanlarına girmeye başlamıştır. Dünyada çoğunlukla doğadan toplanan adaçaylarının ticareti yapılmaktadır. En önemli üretici ülkeler tıbbi adaçayı ve Anadolu adaçayı için Arnavutluk, Hırvatistan; misk adaçayı için Fransa ve Macaristan’dır. Ülkemizde adaçayı üretim alanı son 5 yılda 10 kat artarak 5.602 dekara ulaşmıştır. Bu artıştaki en önemli pay Antalya ilinde 2019 yılında yaklaşık 2.500 da alanda adaçayı dikiminin yapılmasıdır. Ülkemizde adaçayı üretim bölgelerinde küçük, orta ve büyük ölçekli üretim yapan işletmeler mevcut olup genellikle üretimi yarı mekanize/mekanize olmuş durumdadır. Toprak seçiciliği olmayan ve nadiren hastalık/zararlısı bulunan adaçayında sulama yapılmadan da ekonomik bir verim alınabilir. Hazırlanan fizibilite raporunda tıbbi adaçayı ve Anadolu adaçayı üretiminde geri dönüş süresi 2.1 yıl olarak hesaplanırken, üretim sonunda 262.809 TL yatırım gideri ve 1.536.058 TL yatırım gelirine karşılık 1.273.249 TL net karlılık hesaplanmıştır. Diğer taraftan misk adaçayı üretiminde iki yılın sonunda toplam yatırım gideri 32.530 TL olarak hesaplanırken, 30 ton üründen 90.000 TL gelir sağlanmıştır. Tıbbi adaçayı ve Anadolu adaçayının damıtılması ile 50 ton üründen 1 tona kadar uçucu yağ elde edilebiliyor ve bu türlere ilişkin damıtma tesisi kurulumunda tesisin geri dönüş süresi 3.5 yıl, misk adaçayı yağı için bir tesis yatırımının geri dönüş süresi ise 4.8 yıl olarak hesaplanmıştır. Diğer taraftan misk adaçayında konkret ve absolüt ekstraksiyon tesis kurulumunda geri dönüş süresi 2.1 yıl olarak belirlenmiştir. Tıbbi ve Anadolu adaçayının baharat üretim tesisinin kurulumunda 5 yıl boyunca toplam 62 milyon TL yatırım gideri hesaplanırken, 71.7 milyon TL yatırım geliri hesaplanmış ve tesis kurulum yılından itibaren 4.6 yılda geri dönüş sağlamıştır.

Özet

Lavantanın dünya üzerinde Kuzey Afrika’dan Batı Arabistan’a kadar Akdeniz havzasını da içine alan bir yayılışı bulunmaktadır. Lavantadan elde edilen ürünler günümüzde parfümeri, gıda, kozmetik, sağlık, aromaterapi, peyzaj gibi pek çok alanda geniş bir kullanım alanına sahiptir. Dünyada lavantada iki önemli türün (lavandin ve lavender) tarımı yapılmaktadır. Dünya lavanta üretim alanlarının %80’ini lavandin, ve %20 ’sini lavender oluşturmaktadır. Fransa ve Bulgaristan dünya lavanta üretim alanlarının 2/3’üne hâkim olup, Çin, Rusya, bazı Doğu Avrupa ve Kuzey Afrika ülkeleri lavanta tarımında ve ticaretinde söz sahibi ülkelerdir. Dünyada lavanta yağı ticaret hacminin 2020 yılı için yaklaşık 38 milyon Amerikan Doları olduğu tahmin edilmektedir.

Özet

Dünyada ve ülkemizde son yıllarda üretim alanları artan nanenin üç önemli türünün (M. arvensis-Japon nanesi, M. piperita-İngiliz nanesi ve M. spicata-Bahçe nanesi) tarımı yapılmaktadır. Günümüzde nanenin oldukça geniş bir kullanım alanı olup özellikle gıda,
kozmetik, parfümeri ve sağlık alanlarında değerlendirilmektedir. Ülkemizde üretilen nanelerin neredeyse tamamı bahçe nanesidir. Dünyada en önemli nane üreticisi ülkelere baktığımızda, İngiliz nanesi üretici ülkelerinin Hindistan, ABD, Rusya, Macaristan ve
Fransa olduğu, bahçe nanesi üretici ülkelerinin de ABD, Çin, İtalya, Brezilya, Japonya ve Fransa’nın olduğu görülmektedir. Ülkemizde nane üretim alanı son 5 yılda 9.643 da’dan 12.391 da alana ulaşmıştır. En önemli nane üretici iller arasında Gaziantep ilk sırayı alırken, bunu Mersin, Ankara, Adana ve Elazığ illeri takip etmektedir. Ülkemiz baharatlık nane ihracat değerini son 5 yılda %46 artırırken, nane yağı ithalatımız da %13 oranında artmıştır.